NVvP

ACHTERGROND

De laatste jaren wordt steeds duidelijker dat de effecten van slaapproblemen op affectief functioneren groot zijn, mogelijk zelfs groter dan de effecten op cognitie (1). Gestoorde slaap brengt de emotieregulatie uit balans (2,3), vooral door de invloed van slaapverlies op de prefrontale cortex (4). Dit heeft gevolgen voor de mate waarin mensen hun emotionele impulsen kunnen beheersen, wat hypothetisch kan leiden tot (reactieve) agressie.

Er zijn meerdere aanwijzingen dat slaapproblemen inderdaad geassocieerd zijn met een geringere frustratietolerantie, vijandigheid en agressief gedrag (5). Deze relatie is mogelijk zeer relevant voor forensisch psychiatrische patiënten. Maar hoewel bekend is dat veel psychiatrische patiënten slaapproblemen hebben, is dit nooit onderzocht voor de forensische populatie.

DOEL

Het onderzoeken van de prevalentie van slaapproblemen, mogelijke oorzaken en de relatie met impulsiviteit en agressie in de forensische psychiatrie.

METHODEN

In dit cross-sectionele onderzoek bestudeerden we de subjectieve slaapkwaliteit en de prevalentie van veelvoorkomende slaapstoornissen met behulp van de Pittsburgh Sleep Quality Index en de Slaap Diagnose Lijst in 113 klinische forensische patiënten. De mate van agressie en impulsiviteit werd in kaart gebracht met behulp van zelfbeoordelingsvragenlijsten, inschatting door behandelaren en agressieve incidenten.

RESULTATEN

Bijna 50% van de deelnemers was ontevreden over de slaapkwaliteit. De meerderheid van de slechte slapers had één of meerdere slaapstoornissen, meestal insomnia. De meest voorkomende oorzaken waren suboptimale slaaphygiëne, stress en piekeren, negatieve slaapconditionering ten aanzien van de slaap en het bed, en bijwerkingen van psychofarmaca. Een slechtere slaapkwaliteit bleek significant gecorreleerd met hogere subjectieve agressie- en impulsiviteitsscores en een hogere mate van vijandigheid volgens behandelaren.

CONCLUSIE

Ondanks langdurige intensieve behandeling lijden veel forensisch psychiatrische patiënten onder slaapproblemen. Zij zijn mogelijk extra kwetsbaar voor de emotionele gevolgen van slaapproblemen. Het is de moeite waard om in deze complexe psychiatrische populatie het effect te onderzoeken van farmacologische en niet-farmacologische slaapinterventies op psychiatrische symptomatologie en agressief gedrag.

LITERATUURVERWIJZING

1 Pilcher, J. J., Ginter, D. R., & Sadowsky, B. (1997). Sleep quality versus sleep quantity: Relationships between sleep and measures of health, well-being and sleepiness in college students. Journal of Psychosomatic Research, 42(6), 583-596.

2 Franzen, P. L., Buysse, D. J., Dahl, R. E., Thompson, W., & Siegle, G. J. (2009). Sleep deprivation alters pupillary reactivity to emotional stimuli in healthy young adults. Biological Psychology, 80(3), 300-305.

3 Anderson, C., & Platten, C. R. (2011). Sleep deprivation lowers inhibition and enhances impulsivity to negative stimuli. Behavioural Brain Research, 217(2), 463-466.

4 Yoo, S. S., Gujar, N., Hu, P., Jolesz, F. A., & Walker, M. P. (2007). The human emotional brain without sleep--a prefrontal amygdala disconnect. Current Biology : CB, 17(20), R877-8.

5 Kamphuis, J., Meerlo, P., Koolhaas, J. M., & Lancel, M. (2012). Poor sleep as a potential causal factor in aggression and violence. Sleep Medicine, 13(4), 327-334.