Goekoop, R.
Locatie(s): 0.9 Athens
Categorie(ën): Neurowetenschappen; Symposium
ACHTERGROND
Netwerkmodellen van persoonlijkheid en psychopathologie worden geïntroduceerd als alternatief voor eerdere categoriële en multidimensionele indelingen.
DOEL
Het bieden van een alternatief nosologisch descriptief model van persoonlijkheid en psychopathologie dat rekening houdt met de nuances van de klinische realiteit.
METHODEN
De comprehensive psychopathology rating scale (CPRS) werd gebruikt voor het scoren van symptomen van psychopathologie in een heterogene groep van 192 patiënten met een psychiatrische stoornis. Tevens werd de Neuroticism-Extraversion-Openness Personality Inventory Revised (NEO-PI-R) afgenomen bij een groep van 434 gezonde controlepersonen. Netwerkanalyse vond plaats aan de hand van NodeXL. Items van de vragenlijst vormden knopen, en significante relaties tussen de knopen werden afgebeeld als verbindingen tussen de knopen.
RESULTATEN
Symptomen van psychopathologie vertonen onderling significante relaties (bijvoorbeeld slaapgebrek en moeheid). Wanneer men deze relaties afbeeldt in de vorm van een netwerk-graaf ontstaat een enkelvoudig netwerk van psychopathologie. In dit netwerk zijn verdichtingen (clusters) aan te wijzen van symptomen die meer connecties met elkaar hebben dan met de buitenwereld. Deze clusters van symptomen komen sterk overeen met dimensies van psychopathologie zoals die eerder zijn gevonden in studies met factoranalyse, en betreffen de bekendste basale syndromen uit de klinische praktijk: depressie, manie, angst, psychose, remming en psychomotore desorganisatie.
Voor persoonlijkheid werd een netwerk gevonden van 5 clusters die slechts voor 2.7% afweken van de Big Five, inclusief een zesde cluster dat verwantschap vertoont met een eerder gevonden Honesty-dimensie. Simulaties van netwerkfunctie van het NEO-PI-R-netwerk laten zien dat er globaal slechts 20 verschillende stabiele persoonlijkheidsprofielen bestaan. Zowel continue als discrete faseovergangen tussen ziek en gezond vloeien direct voort uit netwerkarchitectuur en -functie. Hierbij is de netwerkdefinitie van 'fitness' een cruciaal concept.
CONCLUSIE
De genoemde netwerktheoretische benadering is een veelbelovend alternatief voor bestaande nosologische indelingen. Netwerkbenadering heeft de potentie om persoonlijkheidsontwikkeling en psychopathologie zowel te beschrijven en te verklaren als te voorspellen.
LITERATUUR
Borsboom, D., et al., The small world of psychopathology. PLoS One, 2011. 6(11): p. e27407.
Cramer, A.O., et al., Comorbidity: a network perspective. Behav Brain Sci, 2010. 33(2-3): p. 137-50; discussion 150-93.
Goekoop, J.G., et al., Multidimensional ordering of psychopathology. A factor-analytic study using the Comprehensive Psychopathological Rating Scale. Acta Psychiatrica Scandinavica, 1992. 86(4): p. 306-12.
Granic, I. and T. Hollenstein, Dynamic systems methods for models of developmental psychopathology. Dev Psychopathol, 2003. 15(3): p. 641-69.
Goekoop, R., e.a. The network community structure of the NEO-PI-R : a tight match with factor structure, 2012. Submitted.