NVvP

ACHTERGROND

Er is bij vrouwen een duidelijke associatie tussen de eerste manifestatie dan wel exacerbatie van bipolaire stoornissen rondom de puberteit en in de post-partumperiode. Veel minder is bekend over de invloed van de menopauze op het ontstaan en beloop van bipolaire stoornissen.

DOEL

In deze presentatie wordt de invloed van de menopauze op het beloop van bipolaire stoornissen onderbouwd aan de hand van literatuurgegevens en een reeks representatieve gevalsbeschrijvingen.

METHODE

Er wordt een literatuuroverzicht gegeven van de belangrijkste bevindingen met betrekking tot de relatie tussen menopauze en bipolaire stoornis, en de behandelingsmogelijkheden daarvan. Daarnaast wordt een systematische inventarisatie gemaakt van 25 gevallen die door de auteur in de afgelopen jaren zijn onderzocht.

RESULTATEN

Er kan een onderscheid worden gemaakt tussen nieuwe gevallen van bipolaire stoornis bij vrouwen in de peri- en postmenopauze ('late onset'), en een exacerbatie van een reeds bestaande bipolaire stemmingsstoornis ('early onset'). In de laatste gevallen was er vaak tevens sprake van een voorgeschiedenis met post-partumdepressies of -manieën. Een vrij typerend beloop is dat van het ontstaan van rapid cycling na behandeling van een perimenopauzale depressie met antidepressiva, waarbij er in veel van de beschreven gevallen een hoge mate van therapieresistentie optrad.

CONCLUSIE

De menopauze is naast de menarche en het post partum een periode van verhoogd risico voor het ontstaan of de exacerbatie van een bipolaire stoornis bij vrouwen. In een aanzienlijk aantal gevallen is er sprake van een moeilijk behandelbaar rapid cycling-beloop. Er is mogelijk een samenhang met behandeling met antidepressiva.