NVVP VJC 2014

ACHTERGROND

Bij 80 procent van de volwassenen met ADHD zijn er chronische inslaapproblemen, en het merendeel van hen heeft een verlate slaapfase. Een verlate slaapfase wordt gekenmerkt door een patroon van laat naar bed gaan en laat opstaan, en hangt samen met een verlate aanmaak van het slaaphormoon melatonine [1]. De verlate slaapfase kan behandeld worden met exogeen melatonine en/of door ’s ochtends lichttherapie te geven, waardoor de melatonineconcentratie daalt. Op die manier kan de slaapfase naar voren worden verschoven.

De consequentie van een verlate slaapfase is vaak slaaptekort, vanwege verplichtingen de volgende ochtend [3]. Een te korte slaapduur heeft negatieve gevolgen voor de lichamelijke gezondheid. Bij gezonde mensen zorgde één nacht te kort slapen voor afwijkende bloedwaarden, zoals die in een voorstadium van diabetes mellitus worden gezien [4]. Op de lange termijn leidt slaaptekort tot meer kans op obesitas, hypertensie, metaboolsyndroom, hart- en vaatziekten en zelfs kanker [5].

DOEL EN METHODEN

Het is nog niet bekend welke behandeling in de praktijk  de slaapfase het beste naar voren verschuift bij volwassenen met ADHD, hier doen we onderzoek naar bij 51 patiënten in het FASE-onderzoek (Faseverschuiving bij ADHD van Slaap en Eetlust). In dit onderzoek worden bestaande behandelingen vergeleken (melatonine, placebo of melatonine en lichttherapie), en wordt onderzocht of de interventie effect heeft op biomarkers voor chronische ziektes als suikerziekte en hart- en vaatziekten.

CONCLUSIE

De verlate slaapfase komt veel voor bij ADHD en heeft negatieve langetermijngevolgen voor de gezondheid. Een behandeling waardoor de slaapduur wordt verlengd, kan mogelijk preventie van chronische ziekten opleveren. Het FASE-onderzoek hoopt hier aanwijzingen voor te vinden.

LITERATUURVERWIJZING

1. Van Veen MM, Kooij JJ, Boonstra AM, Gordijn MC, Van Someren EJW. (2010). Delayed circadian rhythm in adults with attention-deficit/hyperactivity disorder and chronic sleep-onset insomnia. Biol Psychiatry. 67:1091-6.
2. Lewy AJ, Bauer VK, Ahmed S, Thomas KH, Cutler NL, Singer CM, Moffit MT, Sack RL. (1998). The human phase response curve (PRC) to melatonin is about 12 hours out of phase with the PRC to light. Chronobiol Int. 15:71-83.
3. Lack LC, Wright HR. (2007). Clinical management of delayed sleep phase disorder. Behav Sleep Med. 5:57-76.
4. Spiegel K, Knutson K, Leproult R, Tasali E, Van Cauter E. (2005). Sleep loss: A novel risk factor for insulin resistance and Type 2 diabetes. J Appl Physiol, 99: 2008-19.
5. Knutson KL. (2010). Sleep duration and cardiometabolic risk: a review of the epidemiologic evidence. Best Pract Res Clin Endocr Metabol. 24:731-43.