S16.2 Algemene en parkinsonspecifieke factoren in de etiologie en behandeling van depressies bij parkinsonpatiënten
Leentjens, A.F.G., Moonen, A.J.H.
Voorzitter(s): O.A. van den Heuvel
Locatie(s): Zaal 02/03
Categorie(ën):
ACHTERGROND
Bij onderzoek naar depressieve stoornissen bij parkinsonpatiënten gaat de aandacht vooral uit naar factoren die gerelateerd zijn aan de pathofysiologie van de ziekte van Parkinson, zonder rekening te houden met risicofactoren en prognostische factoren die bekend zijn uit onderzoek in de algemene bevolking.
DOEL
Het differentiëren van de rol van algemene en parkinsonspecifieke factoren in de etiologie en behandeling van depressies bij parkinsonpatiënten.
METHODEN
Er werd structural equation modeling (SEM) toegepast op een cross-sectionele database van 342 parkinsonpatiënten, om te bestuderen wat de relatieve invloed is van algemene en parkinsonspecifieke risicofactoren bij de etiologie van depressieve stoornissen. Berekend werden directe en indirecte associaties van algemene en parkinsonspecifieke risicofactoren met de latente depressie-uitkomstmaat.
Er werd een backward stepwise multiple regressieanalyse toegepast op data van een gerandomiseerd onderzoek met 115 patiënten die met venlafaxine, paroxetine of placebo werden behandeld, om te bestuderen wat de relatieve waarde is van algemene en parkinsonspecifieke risicofactoren als predictoren van response tijdens de behandeling van depressieve parkinsonpatiënten met een antidepressivum.
RESULTATEN
In een SEM-model van risicofactoren voor depressieve stoornissen bij parkinsonpatiënten blijken er meer algemene risicofactoren (vrouwelijk geslacht, een voorgeschiedenis van depressieve of angststoornis, een positieve familieanamnese voor depressie, slechter algemeen dagelijks functioneren en slechtere cognitieve status) dan parkinsonspecifieke risicofactoren (ziekteduur, ernst van de motorische symptomen en gebruik van levodopa) in het model te blijven. Deze algemene risicofactoren vormen samen een drie maal grotere voorspeller in dit model dan de parkinsonspecifieke factoren.
In de behandelstudie bleken hogere depressiescores en lagere angstscores de enige significante voorspellers voor response te zijn.
CONCLUSIE
De gevonden risicofactoren voor depressie en predictoren voor een goede behandelresponse verschillen niet van de factoren die in de algemene bevolking worden gevonden. De eenzijdige focus op parkinsonspecifieke factoren in onderzoek met depressieve parkinsonpatiënten is derhalve niet gerechtvaardigd. Toekomstig onderzoek zal breder opgezet moeten worden en ook algemene factoren in beschouwing moeten nemen.
LITERATUURVERWIJZING
Leentjens AFG, Moonen AJH, Dujardin K, Marsh L, Martinez-Martin P, Richard IH, Starkstein SE, Khler S. Modelling depression in Parkinson’s disease: disease-specific and non-specific risk factors. Neurology 2013;81:1036-43.
Wijers A, Leentjens AFG*, Moonen AJH, Christine CW, Factor S, Juncos JL, Lyness J, Marsh L, Pfeiffer RP, Rottenberg DA, Serrano Ramos C, Shulman L, Singer C, Slevin JT, McDonald WM, Auinger P, Richard IH. Predictors of response during pharmacological treatment for depression in Parkinson’s disease (submitted) (*dual first author).