S18.1 Het concept motivatie
Glas, G.
Voorzitter(s): G. Glas
Locatie(s): Zaal 08
Categorie(ën):
ACHTERGROND
Motivatie is een begrip met vele facetten. In de hoogtijdagen van het klassieke behaviorisme werd de term uit psychologieboeken geschrapt. Sinds de ontdekking van het beloningssysteem, ruim een decennium geleden, is er sprake van een revival van het begrip. Toch kan men zich afvragen of de betekenis van het concept motivatie voldoende gedekt wordt door de psychologie van straf en beloning.
DOEL
De lezing brengt de verschillende betekenissen van het begrip motivatie in kaart, en de onderlinge relatie van die betekenissen.
METHODE
Conceptuele analyse.
RESULTATEN
Het concept motivatie heeft een aantal componenten: een conatieve, een affectieve en een persoonlijkheidscomponent. Motivatie is niet altijd aan de buitenkant waar te nemen, daarom kan ze ook worden opgevat als een geneigdheid tot een bepaald gedrag onder bepaalde omstandigheden. Motivatie heeft ook een energetisch aspect: wie meer motivatie heeft, kan zich met meer energie inzetten voor een bepaalde zaak. Motivatie is ten slotte ingebed in relaties: in de relatie tot een al dan niet uitnodigende omgeving; in relaties met anderen; en ten slotte ook in de ik-zelf-verhouding. Motivatie zegt iets over de manier waarop we ons tot onze omgeving verhouden, en daarin tegelijk tot onszelf.
CONCLUSIE
Het motiveren van de patiënt dient niet alleen te bestaan uit aanmoediging, steun en het wijzen op eigen verantwoordelijkheid. De conceptuele analyse laat zien dat er ook andere aangrijpingspunten zijn, met name de vaak verwrongen zelfopvatting van de patiënt en het verwrongen beeld van de wereld. Een existentiële benadering van motivatie reikt nog verder, door de patiënt in contact te brengen met eigen kracht en reserves en/of die van anderen.
LITERATUURVERWIJZING
Glas (2001). Angst – beleving, structuur, angst. Amsterdam: Boom.
G. Glas (2011). Waarom is de psychotherapie een integraal onderdeel van de psychiatrie. J. 3.
Pols, R. Knegtering, C. Bruinsma (red.). Psychiatrie in reflectie. Zuidlaren: Lentis, 164-173.