S49.3 Plasma-oxytocine- en testosteronwaarden in patiënten met een eerste psychose, hun broers en zussen en gezonde proefpersonen
Ven, E. van der, Messchaert, E., Dam, D.S. van, Meer, F.J. van der, Velthorst, E., Haan, L. de, Selten, J.P.
Voorzitter(s): J.P. Selten
Locatie(s): Auditorium 2
Categorie(ën):
ACHTERGROND
Testosteron en oxytocine spelen een belangrijke rol in sociale interactie. Testosteron wordt voornamelijk in verband gebracht met mannelijke agressie, dominant gedrag en status [1]. Oxytocine bevordert daarentegen prosociaal gedrag en interpersoonlijk vertrouwen [2].
DOEL
Aangezien een sociale disfunctie mogelijk ten grondslag ligt aan psychotische symptomen, toetsten wij in het kader van de European Gene Environment Interaction-studie (EU-GEI-studie) de hypothese dat deze hormoonwaarden verlaagd zijn bij patiënten met een psychotische stoornis.
METHODEN
Plasmatestosteron-, sex-hormon binding globulin (SHBG) en oxytocine zijn bepaald bij 85 patiënten (leeftijd 16-64) met een eerste psychose, 27 van hun broers en zussen en 59 controleproefpersonen. Naast testosteron werd ook de Vrije Androgeen Index (VAI, oftewel totaal testosteron in nmol/l gedeeld door SHBG in nmol/l) berekend, een bredere indicator van androgene activiteit [3]. In de analyses werd rekening gehouden met leeftijd, Body Mass Index (BMI), tijd van afname, gebruik van antipsychotica en roken.
RESULTATEN
Er waren geen groepsverschillen in oxytocineniveaus of VAI. Gecorrigeerd voor potentiële confounders vonden wij een signficant groepsverschil bij testosteronplasmawaarden onder mannen (F (2, 89)= 4.6; p<0.05). Uit stratificatie op basis van medicatiegebruik bleek dat testosteron in plasma significant hoger was bij mannelijke neuroleptisch-naïeve patiënten, vergeleken met hun broers (p<0.01) en de mannelijke controlegroep (p<0.05).
CONCLUSIE
In tegenspraak met onze hypothese en eerdere bevindingen van een verlaging [3] vonden wij juist een verhoging van testosteronniveaus bij mannelijke patiënten met een psychose. Dit zou symptomen van sociaal wantrouwen en paranoia kunnen weerspiegelen. Gevoeliger bepalingsmethoden en grotere steekproeven zijn nodig om hormonale sturing als indicator van gedrag en emoties in deze patiëntengroep te onderzoeken.
LITERATUURVERWIJZING
Mazur, A., & Booth, A. (1998). Testosterone and dominance in men. Behavioral and Brain Sciences, 21, 353-63.
Bos, P. & van Honk, J. (2010). De rol van testosterone en oxytocine in menselijke sociale interactive. Neuropraxis, 6, 174-177.
Fernandez-Egea, E., Garcia-Rizo, C., Miller, B., Parellada, E., Justicia, A., Bernardo, M., Kirkpatrick B. (2011) Testosterone in Newly Diagnosed, Antipsychotic-Naive Men With Nonaffective Psychosis: A Test of the Accelerated Aging Hypothesis. Psychosomatic Medicine, 73, 643-647.
- Over Ven, E. van der
- Over Messchaert, E.
- Over Dam, D.S. van
- Over Meer, F.J. van der
- Over Velthorst, E.
- Over Haan, L. de
- Over Selten, J.P.