S51.1 Ernstige ondervoedingstoestand op basis van een gezondheidsdieet; gemotiveerde dwaling of psychopathologie?
Nauta, K.J., Toxopeus, K.
Voorzitter(s): A. Boenink
Locatie(s): Johannes Ramaer
Categorie(ën):
ACHTERGROND
Het volgen van gezondheidsdiëten – dat wil zeggen een aangepaste voedingsinname om een optimale gezondheidstoestand te bereiken – is een frequent voorkomend en algemeen geaccepteerd verschijnsel in onze cultuur. In de kliniek werden wij echter kort na elkaar geconfronteerd met 4 patiënten die opgenomen moesten worden vanwege ernstige voedingsdeficiënties op basis van gezondheidsdiëten.
DOEL
Naar aanleiding van deze casussen stelden wij ons de vraag in hoeverre dergelijke fenomenen verklaard kunnen worden als een extreem uitvloeisel van onze cultuur, dan wel vanuit psychopathologie.
METHODEN
Presentatie van de casussen, inclusief de somatische complicaties en de behandeling, de verrichte psychiatrische diagnostiek en de differentiaaldiagnostische overwegingen. Tevens verrichtten wij een literatuurstudie naar de relatie tussen psychopathologie en ondervoeding op basis van extreme diëten.
RESULTATEN
Verschillende psychiatrische aandoeningen, zoals autisme, schizofrenie en psychose, gaan gepaard met een verhoogde kans op het ontstaan van voedingsdeficiënties als gevolg van extreme gezondheidsdiëten. Het fenomeen lijkt zich echter ook voor te kunnen doen als complex samenspel van multiple psychologische en sociale stressfactoren zonder harde psychopathologie. Op individueel niveau identificeerden wij de volgende predisponerende en luxerende factoren: dwangmatige persoonlijkheidstrekken, een kwetsbaar zelfgevoel, een lage intelligentie en psychosociale stressoren. Op maatschappelijk niveau zijn er aanwijzingen dat de hedendaagse cultuur en de preoccupatie met gezondheid en lifestyle een belangrijke rol spelen. Relevante vragen zijn verder de invloed die internet en onbegrepen lichamelijke klachten hebben op het ontstaan van dit soort fenomenen.
CONCLUSIE
Gezondheidsdiëten zijn niet zonder risico. Er zijn aanwijzingen dat de overmatige aandacht van onze cultuur voor gezondheid bij kwetsbare individuen tot excessen met levensbedreigende gevolgen kan leiden. Meer aandacht voor dit onderwerp is wenselijk door middel van case reports en onderzoek.
LITERATUURVERWIJZING
McAbee GN, Prieto DM, Kirby J, et al. Permanent visual loss due to dietary vitamin A deficiency in an autistic adolescent. J Child Neurol 2009; 24; 1288-1289.
McKenna LA, Drummond RS, Drummond S, et al. Seeing double; the low carb diet. BMJ 2013; 346-349.
De Boer J, Kalk WWI, van Assen S, et al. Blauwe plekken, uitvallende tanden en vermoeidheid bij een patiënte met schizofrenie. NTVG 2005; 149: 1769-1772.