S51.2 Anti-N-methyl-D-aspartaat (NMDA) receptor encefalitis
Schijndel, M.A. van
Voorzitter(s): A. Boenink
Locatie(s): Johannes Ramaer
Categorie(ën):
ACHTERGROND
Op het snijvlak van neurologie en psychiatrie bevindt zich een potentieel dodelijke ziekte met een (sub)acute presentatie: anti-N-methyl-D-aspartaat (NMDA) receptor encefalitis. De diagnose wordt bevestigd door het aantonen van antilichamen tegen de NR1-subunit van de NMDA-receptor in serum of liquor van patiënten. Slechts in een deel van de gevallen wordt een onderliggende tumor als verklaring gevonden.
Patiënten presenteren zich met prominente psychiatrische symptomen als angst, agitatie, bizar gedrag, wanen, hallucinaties en gedesorganiseerd denken. Slapeloosheid, geheugenproblemen, insulten, bewustzijnsdaling en katatonie kunnen optreden, en weken tot maanden verpleging op de intensive care is geen uitzondering. In de differentiële diagnose komen zowel (primair) psychiatrische stoornissen als neurologische aandoeningen voor.
DOEL
U raakt op de hoogte van de laatste inzichten op het gebied van pathogenese, kliniek, differentiële diagnose en behandeling van NMDA-receptor encefalitis.
METHODEN
Aan de hand van het dramatische verhaal van een 25-jarige patiënte met een blanco psychiatrische voorgeschiedenis, die met een IBS werd opgenomen, gesepareerd moest worden en binnen enkele dagen op de intensive care terechtkwam, wordt bovenstaande doelstelling uitgewerkt. Deze casusbeschrijving wordt ondersteund met videobeelden van de betreffende patiënte.
RESULTATEN
U kunt NMDA-receptor encefalitis opnemen in uw differentiaal-diagnostische overwegingen bij patiënten met een subacuut ontstaan psychotisch beeld en weet hoe daarop te handelen.
CONCLUSIE
Kennis van presentatie, differentiële diagnostiek, pathogenese en behandeling van NMDA-receptor encefalitis is een must voor elke psychiater, gezien de prominente psychiatrische symptomen bij presentatie en de potentieel dodelijke afloop.
LITERATUURVERWIJZING
Mann A. et al. Paraneoplastic neurological syndromes: a multidisciplinary approach to the treatment of anti-NMDA-receptor antibody encephalitis: a case and review of the literature. J Neuropsychiatry Clin Neurosci. 2012 Spring;24(2):247-54.
Maneta E. and Garcia G. Psychiatric Manifestations of Anti-NMDA Receptor Encephalitis: Neurobiological Underpinnings and Differential Diagnostic Implications. Psychosomatics. 2013 Aug 8. doi:pii: S0033-3182(13)00102-3. 10.1016/j.psym.2013.06.002.
Titulaer MJ et al. Treatment and prognostic factors for long-term outcome in patients with anti-NMDA receptor encephalitis: an observational cohort study. Lancet Neurol. 2013 Feb;12(2):157-65. doi: 10.1016/S1474-4422(12)70310-1. Epub 2013 Jan 3