S61.5 Dwangbehandeling met clozapine: een naturalistische, gecontroleerde pilotstudie
Schulte, P.F.J., Geels, A., Oudejans, S., Bruggen, M. van
Voorzitter(s): D. van Dijk
Locatie(s): Auditorium 1
Categorie(ën):
ACHTERGROND
Agressie is een veelvoorkomend probleem bij psychotische patiënten, met vaak verstrekkende gevolgen voor patiënt (forensische behandeling) en verplegend personeel (lichamelijk en psychisch letsel). Ook is agressie vaak de reden voor separatie en dwangbehandeling. Indien gekozen wordt voor medicamenteuze (dwang-)behandeling, ontstaat de vraag of er verschil is tussen de verschillende antipsychotica. Twee gerandomiseerde onderzoeken laten een superieur effect van clozapine op agressie zien bij vrijwillig behandelde patiënten met schizofrenie. Er is slechts één ongecontroleerde studie bij 17 patiënten die de werking van clozapinedwangbehandeling onderzoekt.
DOEL
Vergelijken in hoeverre het aantal agressie-incidenten afneemt onder dwangbehandeling met clozapine vergeleken met dwangbehandeling met een ander antipsychoticum bij patiënten met schizofrenie of schizoaffectieve stoornis in een forensische setting.
METHODEN
Het betreft een retrospectief dossieronderzoek onder patiënten van Inforsa Amsterdam. Indexpatiënten (clozapinedwangbehandeling) werden in de ontslagbrieven geïdentificeerd en vergeleken met controlepatiënten: de eerstvolgende patiënt met antipsychotische dwangbehandeling zonder clozapine. Alle verpleegkundigen- en artsenrapportages alsmede M&M-formulieren vanaf 5 weken voor de start van de dwangbehandeling tot 12 weken erna werden per dag retrospectief met de Modified Overt Aggression Scale (MOAS) beoordeeld, en de ernst van separaties en afzonderingen werd genoteerd.
RESULTATEN
Er werden elk 6 index- en controlepatiënten geïncludeerd. De gemiddelde MOAS-dagscore vóór start van de dwangbehandeling ligt in de indexgroep significant hoger dan in de controlegroep (2,4 vs. 1,29), vooral fysieke agressie komt vaker voor in de indexgroep. In beide groepen zijn de scores in de periode van week 4 tot 12 verbeterd ten opzichte van de uitgangsscores, maar deze verbetering is alleen bij de indexgroep significant. De resultaten worden bevestigd door de separatiescores: deze liggen aanvankelijk hoger in de indexgroep , verbeteren in beide groepen, en liggen vanaf week 7 op vergelijkbaar niveau.
CONCLUSIE
Dwangbehandeling met clozapine en andere antipsychotica verbetert agressie, separatie en afzondering bij forensische patiënten met psychose. Replicatie, liefst in prospectief onderzoek, met meer deelnemers is wenselijk.
LITERATUURVERWIJZING
M.I.Krakowski, P. Czobor, L. Citrome, N.Bark, T.B.Cooper. Atypical Antipsychotic Agents in the Treatment of Violent Patients With Schizophrenia and Schizoaffective Disorder. Arch Gen Psychiatry. 2006;63:622-629.
J. Volavka, P. Czobor, K. Nolan, B. Sheitman, JP, Lindenmayer, L. Citrome, J.P.McEvoy, T.B.Cooper, J.A. Lieberman. Overt Aggression and Psychotic Symptoms in Patients With Schizophrenia Treated With Clozapine, Olanzapine, Risperidone, or Haloperidol. Journal of Clinical Psychopharmacology. 24(2), 2004, 225-228.
P.F.F. Schulte, J.J. Stienen, J. Bogers, D. Cohen, D. van Dijk, W.H. Lionarons, S.S. Sanders, A.H. Heck. Compulsory treatment with clozapine: a retrospective long-term cohort study. International Journal of Law and Psychiatry. 30 (2007) 539-545.