NVVP VJC 2014

ACHTERGROND

Externaliserend gedrag is specifiek gerelateerd aan zelfbeschermende cognitieve denkfouten (Barriga et al., 2001; 2008). Hierbinnen wordt onderscheid gemaakt tussen primaire en secundaire denkfouten. Primaire denkfouten zijn egocentrische attitudes en overtuigingen, waarbij onder andere legitieme inzichten en verwachtingen van anderen (of zelfs het eigenbelang op langere termijn) niet volledig of helemaal niet in overweging worden genomen. Om deze egocentrische attitude te kunnen behouden worden secundaire denkfouten ontwikkeld, die het geweten neutraliseren (goed praten/ verkeerd benoemen, anderen de schuld geven en uitgaan van het ergste).

Eerder is verondersteld dat proactieve agressie geassocieerd is aan egoïsme en goed praten/ verkeerd benoemen, en reactieve agressie aan anderen de schuld geven en uitgaan van het ergste (Koolen et al., 2012). Resultaten zijn echter tot op heden niet eenduidig. Een eerdere studie toonde met een Latente Klasse Analyse op items van de Reactive Proactive agression Questionnaire aan dat er homogene groepen kunnen worden onderscheiden op basis van de ernst van de gescoorde agressie. De ernstigste groep liet zowel reactieve als proactieve agressie zien, de middelmatige agressiegroep met name reactieve agressie.

DOEL

Het doel van de studie is vergelijken van primaire en secundaire denkfouten tussen drie subgroepen die variëren in mate van agressie.

RESULTATEN

De voorlopige resultaten laten zien dat de ‘ernstige agressie’-groep (zowel reactief als proactief hoge scores) de meeste denkfouten maakt, zowel primaire als secundaire denkfouten. De ‘middelmatige agressie’-groep laat minder denkfouten zien en de ‘lage agressie’-groep de minste denkfouten.

CONCLUSIE

De resultaten laten zien dat de mate van denkfouten samenhangt met de ernst van agressie, en dat de klasses gebaseerd op reactieve en proactieve agressie niet zozeer verschillen in type denkfout (primaire versus secundaire). Deze bevinding laat zien dat met name bij de groep met hoge proactieve en reactieve agressiescores, primaire en secundaire denkfouten een belangrijke rol spelen en aldus een belangrijk aangrijpingspunt zijn voor behandeling.