NVVP VJC 2014

H.J.R. Hoenders¹, A.A. Bartels-Velthuis¹, N.K. Vollbehr¹, R. Bruggeman², H. Knegtering¹, J.T.V.M. de Jong³

¹Lentis, Centrum Integrale Psychiatrie, Groningen

²Universitair Medisch Centrum Groningen, Groningen

³Vrije Universiteit medisch centrum, Amsterdam

hjr.hoenders@lentis.nl

ACHTERGROND

Ondanks de vooruitgang in behandelmogelijkheden in de afgelopen eeuw zijn de resultaten van de farmacologische behandeling van psychotische stoornissen vaak onvoldoende. Sommige patiënten gebruiken daarom natuurlijke middelen zonder dat bekend is of deze effectief en veilig zijn.

DOEL

Het in kaart brengen van effectstudies naar natuurlijke middelen al dan niet in combinatie met antipsychotica voor psychotische stoornissen of medicatie tegen bijwerkingen van antipsychotica.

METHODEN

Een systematische review tot april 2013. Alleen RCT’s met een Jadad-score van 3 of hoger werden geïncludeerd.

RESULTATEN

105 RCT’s werden geïdentificeerd. Glycine, sarcosine, NAC, sommige Chinese en ayurvedische kruiden, gingko biloba, estradiol en vitamine B6 verbeteren symptomen van schizofrenie indien ze worden gecombineerd met een antipsychoticum. Er werd onduidelijk of geen effect gevonden bij omega 3-vetzuren, D-serine, D-alanine, D-cycloserine, B-vitamines, vitamine C, dehydroepiandrosteron (DHEA), pregnenolone, inositol, gammahydroxybutyraat en des-tyr-gamma-endorfine als deze waren toegevoegd aan antipsychotica. Omega 3-vetzuren zonder antipsychotica kunnen helpen bij de preventie van schizofrenie. In één grote studie leken ayurvedische kruiden effectief zonder antipsychotica. Andere middelen zonder toevoeging aan antipsychotica (vitamine B3, vitamine C, sarcosine, glycine, protilerin) waren niet effectief of zijn alleen onderzocht in kleine onderzoeksgroepen of N=1-studies. Gingko en vitamine B6 leken effectief in het verminderen van bijwerkingen van antipsychotica (tardieve dyskinesie en akathisie). Het bewijs voor afname van bijwerkingen van antipsychotica door omega 3-vetzuren, melatonine en DHEA bleek onduidelijk. Alle natuurlijke middelen zorgden slechts voor lichte of geen bijwerkingen.

CONCLUSIE

Er zijn weinig kwalitatief goede onderzoeken naar natuurlijke middelen voor schizofrenie en andere psychotische stoornissen. Toch komt er steeds meer bewijs voor verbeteringen door glycine, sarcosine, NAC, enkele Chinese en ayurvedische kruiden, gingko biloba, estradiol en vitamine B6, allemaal zonder of met milde bijwerkingen. De meeste studiegroepen zijn klein, de onderzoeksduur is meestal kort, de studies omvatten slechts een beperkt deel van de wereldbevolking en de meeste bevindingen moeten worden gerepliceerd.